(Cadn.com.vn) - Khắp nơi trên đất Ninh Thuận đang giữa mùa nho chín. Đúng thời điểm nông dân trồng nho truyền thống đầu tắt mặt tối cả vụ tất bật tìm mối tiêu thụ cũng là mùa vàng cho "cò" nho tận dụng cơ hội làm ăn, kiếm lời chẳng tốn mấy hơi công sức...

Được mùa vẫn lo

Theo nhiều người ở địa phương có diện tích trồng nho nhiều nhất tỉnh này như huyện Ninh Phước, Ninh Hải, Ninh Sơn..., trước đây, nông dân chỉ trồng 2 vụ/năm nhưng nay có thể trồng 3-4 vụ, thời gian thu hoạch mỗi vụ khoảng 2-3 tháng. Dẫu cho trái quanh năm, song chất lượng nho ngon ngọt nhất là vụ thu hoạch từ tháng 8 đến tháng 10. Những ngày tôi đến công tác Ninh Thuận, trời liên tục mưa lớn về chiều. Đây cũng là thời điểm nông dân xứ nho đôn đáo thu hoạch giàn, tìm kiếm thương lái bán. Ngoại trừ hộ trồng chuyên nghiệp, có hợp đồng với đối tác từ đầu mùa, với người trồng tự phát, nếu không có mối tiêu thụ luôn ở thế... ngồi trên lửa! Chị Lan, xã Phước Thuận, H. Ninh Phước cả tuần qua ngày nào cũng cùng chồng và con gái cắt 3-4 sọt nho (khoảng 70-100 kg) đưa lên vỉa hè trên đường 23-10, TP Phan Rang bán. Chị than thở: "Gia đình chỉ có hơn 1 ha, so với người trồng nho nơi đây chẳng thấm tháp gì. Nhưng nếu không có mối bán hàng, trời đổ mưa lớn xuống vài ngày là coi như toi công. Cả gia đình chở nho đến đây vừa bán lẻ cho người qua đường, vừa đóng thùng chở ra quốc lộ 1 bỏ cho "cò" bán lại cho dân buôn các tỉnh phía Bắc. Với những nông dân khó kiếm mối bán nho như chúng tôi, hàng năm đến vụ thu hoạch đều tìm đường ra quốc lộ bỏ hàng".

Theo anh Phương, năm nay được mùa nho, mỗi ha thu hoạch 2-2,5 tấn nhưng những người trồng nho truyền thống nhỏ lẻ như gia đình anh cũng lo sốt vó.  Đang vào mùa mưa, lại là đỉnh điểm vụ thu hoạch nho, nếu không nhanh tay thu hoạch chạy mưa thì trời "ăn" hết, coi như công cốc cả vụ. Thế nên ngoài con buôn lớn, cánh "cò" nho hoạt động ở tuyến quốc lộ đi qua địa bàn là địa chỉ xem trọng nhất của người trồng nho nhỏ lẻ, dù phải chấp nhận bán giá rẻ mạt, giá chỉ từ 10-12.000/kg. Gia đình ông Khải, xã Xuân Hải, H. Ninh Hải hơn nửa tháng nay phải chọn tỉa những khóm nho ngon nhất để nhập cho "cò" tại các điểm nhà hàng kinh doanh cơm cho xe khách đường dài ra Bắc. Theo ông Khải, hơn nửa diện tích nho của gia đình chỉ bán cho những tay "cò" này, hoặc rao bán trên đường, chợ nhỏ lẻ. Bình thường nếu họ xuống tận vườn nhà mua thì được giá từ 9 đến 10.000 đồng/kg, còn gia đình lựa nho ngon mang ra quốc lộ nhập cho "cò" cao nhất là 11-12000 đồng/kg. "Đang là mùa mưa, có được mối tiêu thụ như thế cũng đỡ lo phần nào chú ạ, chứ không nông dân chúng tôi được mùa như năm nay hay hơn thế nữa cũng khóc ròng vì không nơi tiêu thụ, chỉ biết đứng nhìn nho chín rụng mà thôi" - ông Khải phân trần.

"Cò" cắt tỉa nho chuẩn bị đóng thùng đưa ra phía Bắc tiêu thụ.

"Cò" nho chuẩn bị nhận hàng do nông dân chở tới ở một nhà hàng ven quốc lộ.

Lãi đơn lãi kép

Theo tìm hiểu của chúng tôi, toàn tỉnh Ninh Thuận có tổng diện tích khoảng trên dưới 1.200 ha, trồng tập trung chủ yếu tại các huyện Ninh Hải, Ninh Phước, Ninh Sơn và TP Phan Rang - Tháp Chàm với đủ loại giống, từ nho xanh, nho đỏ đến nho tím. Đến mùa thu hoạch, ngoài hộ trồng lớn theo mô hình trang trại, có các Cty lớn bao tiêu sản phẩm, hoặc dùng nho chế biến rượu, bánh kẹo... thì một bộ phận nông dân phụ thuộc nhiều vào cánh "cò" thu mua nho bán cho tiểu thương phía Bắc. Phần lớn, giới "cò" này sống bám tại các nhà hàng bán cơm cho xe khách Nam- Bắc, các cây xăng hoặc những điểm đất trống xe có thể dừng trong chớp nhoáng để bỏ hàng.

Có mặt tại một số nhà hàng dọc khu vực QL1A đoạn qua H. Ninh Hải ngày 9-10, chúng tôi ghi nhận được có "cò" nho xuất đi Hà Nội, Hải Phòng tới 5-7 tạ. Sau cuộc trò chuyện chớp nhoáng, tôi thử làm phép tính mới thấy, "cò" nho mỗi ngày kiếm bộn tiền nhờ cách kinh doanh ít đầu tư công của này. Họ lấy nho của nông dân giá 11-12.000 đồng/kg, bán cho tiểu thương kinh doanh trái cây các tỉnh phía Bắc giá 17-19.000 đồng. Trừ tiền cước xe, trung bình mỗi kg nho kiếm lời khoảng 6-7.000 đồng/kg. Nếu một ngày vận chuyển đi được 500-700 kg nho, hiển nhiên "cò" kiếm lời từ 2,5-3 triệu đồng. "Chúng tôi làm ăn cũng có lời, nhưng chẳng ép giá gì hộ trồng nho đâu. Trái lại, còn là nơi tiêu thụ sản phẩm cho người dân, bởi nếu có tìm được người xuống mua nho tận vườn giá cũng chỉ đổ đồng từ 9-10.000 đồng/kg thôi. Làm nghề gì cũng có đồng lời hết. Chúng tôi bán cho tiểu thương phía Bắc 17, 18 ngàn, họ bán lại cho người tiêu dùng tới 35-50.000 đồng/kg, nho ngon có khi tới 60-70.000 đồng/kg"-một "cò" nho tại khu nhà hàng cơm phở K. ở QL1A thuộc xã Hồ Hải, H. Ninh Hải tiết lộ.

 Để chắc ăn, hàng ngày "cò" điện thoại, xác nhận số lượng nho cần chuyển ra sau đó tiểu thương chuyển khoản qua ngân hàng rồi mới đặt nho của nông dân vận chuyển tới. Công việc chỉ vậy, "cò" ít mỗi ngày xuất đi 200-300 kg, có người nhiều lên đến 500kg, thậm chí cả tấn, kiếm tiền triệu ngon lành...

Công Hạnh